بچه ها گاهی دچار کابوس هم می شوند
می گویند خوابیدن یکی از بهترین نعمت هایی
است که در اختیار انسان قرار گرفته است چون باعث می شود انسان جانی تازه و
انرژی دوباره ای به دست آورد اما همین خواب های رنگارنگی که می بینیم،
گاهی برایمان لذت بخش هستند و گاهی ترسناک.
دکتر امیری، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان درباره حقیقت خواب و رویا در دوران کودکی پاسخگوی سوال هایمان شده است.
رویا و خواب یا با یکدیگر تفاوتی دارند؟
بله،
آنها کاملا ۲ مقوله جدا از هم هستند اما اکثر افراد آنها را یکی می دانند.
خواب زمانی اتفاق می افتد که کودک واقعا تصاویری را دیده است در حالی که
رویا بخشی از فانتزی و تخیل ذهنی کودک است. وقتی بچه ها از رویاهایشان حرف
می زنند در واقع مسئله ای را در ذهن شان پرورش می دهند.
کودکان از چه زمانی واقعا خواب می بینند؟
به
طور دقیق نمی شود سن خاصی را مثال زد، اما می توان حدس زد که کودکان ۲ تا ۳
ساله که در بیداری از رویاهای شان حرف می زنند، خواب هم می بینند.
آیا کودکان دچار کابوس هم می شوند؟
بله،
بچه ها گاهی دچار کابوس هم می شوند. کابوس های شبانه و وحشت شبانه از آن
اتفاق هایی است که ممکن است هرگز از ذهن پاک نشود و همه ما با مرور خاطره
های دوران کودکی یک یا چند کابوس را به خاطر می آوریم که آنها را با خود به
دوران بزرگسالی آورده ایم. کابوس های شبانه را اغلب در زمانی از خواب می
بینیم که مغز بسیار فعال و در حال نظم دادن اطلاعات جدید در حافظه است.
آیا والدین باید این کابوس ها را جدی بگیرند؟
کودکان
اغلب از ۳ سالگی درگیر کابوس های شبانه می شوند و این کابوس ها در سنین ۶ ۴
سالگی به اوج خود می رسد و البته کودکانی که در شرایط اضطراب آور، ترسناک و
نگران کننده قرار دارند، بیشتر در معرض دیدن کابوس های شبانه هستند.
البته
می توان گفت کابوس دیدن جزو مراحل رشد کودک و طبیعی است. کودکان ۴ تا ۶
ساله اغلب در کابوس های خود حیوانات یا موجودات عجیب و غریبی را در خواب می
بینند که گاهی دنبالشان می کنند. والدین باید با آگاهی کامل نسبت به
اتفاقی که برای کودک افتاده با او برخورد کنند و او را مطمئن کنند که فقط
کابوس دیده و واقعیت ندارد و او را آرام کنند و تا حد امکان از چراغ خواب
در اتاقش استفاده کنند تا هنگام بیدار شدن با تاریکی مواجه نشود.
اغلب
کودکان از کابوسی که دیده اند چیزی به خاطر نمی آورند اما اگر راجع به آن
صحبت کردند، بهتر است والدین با دقت به حرف آنها گوش دهند و آن را جدی
بگیرند. توجه کنید که مسخره کردن و دست کم گرفتن ترس و وحشت کودک مشکلی را
حل نمی کند. هرگز نباید به او گفت که تو نباید از این چیزها بترسی یا اینکه
چرا ترسیدی؟
بهتر است پس از شنیدن خواب به او بگوییم طبیعی است که
آدم در خواب از موجودات عجیب و غریب بترسد اما مهم این است که چیزی که دیده
خواب بوده و گذراست و دیگر تکرار نمی شود. از آنجا که بچه ها مرز بین
واقعیت و خیال را به درستی تشخیص نمی دهند، نباید برای آنها از دیو، غول و
... قبل از خواب صحبت کرد.
داستان های تخیلی غیرآموزنده فقط ترس و وحشت آنها را بیشتر می کند و والدین نباید به هر چیزی برای به خواب بردن کودک متوسل شوند.
آیا والدین باید قصه خواب دیدن کودکانشان را باور و تفسیر کنند؟
به
نظر من خواب کودکان برای خود ارزشمند و قابل توجه است. البته نه هر نوع
خوابی اما به هر حال بخشی از خواب آنها بازتاب مسائلی است که طی روز
برایشان اتفاق افتاده است.
بعضی از کودکان آنقدر در رویا و فانتزی
هایشان غرق می شوند که با شخصیت خیالی که ساخته اند زندگی می کنند و گویی
آن را می بینند. برخورد والدین در این شرایط باید چگونه باشد؟
این
مسئله را می توان با بازی درمانی و کمک گرفتن از متخصصان امر برطرف کرد اما
مسئله ای که وجود دارد این است که بسیاری از والدین سعی می کنند با این
موضوع برخورد و احساس کودک شان را سرکوب کنند در حالی که این شیوه کاملا
اشتباه است و در نهایت ذوق و خلاقیت کودک از بین خواهد رفت.
بهترین روش از دیدگاه شما برای حل این موضوع چیست؟